‘FAY YASASI İLE SAKINMA ŞANSIMIZ VAR’
Dokuz Eylül Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, komisyon üyelerine sunum yaptı. Prof. Dr. Sözbilir, binaların güçlendirilmesi için alınması gereken önlemleri paylaştı ve fay yasasının önemine değindi.
Yapı denetim mekanizmasının yeniden gözden geçirilmesi ve yapı stokuna ilişkin çalışmaların bir an önce tamamlanmasının önemine işaret eden Sözbilir, “İşçilere ve ara elemanlara belli bir kalitede eğitim verilmesi gerekiyor. Diri fay üzerindeki yapılaşma önemli bir problem. İnsan yapımı her şey, diri fay üzerinde kesilip atılıyor. Sıvılaşma tehlikesi içeren zeminler üzerinde yapılaşma yapmadan önce o zeminin sıvılaşma tehlikesini ortadan kaldırmak gerekiyor. Heyelan ve kaya düşmesi gibi kütle hareketleri de çok ciddi tehlike yaratabiliyor. Alüvyon üzerinde de yapılaşma olmaması gerekiyor. Gelişmiş ülkelerde 70’li yıllarda çözülmüş durumda. Şu anda kalıcı konut olarak belirlenen yerlerin hepsi en az 500 metre faydan uzakta duruyor. Faya bakarak yapılaşma olmadığı için bina yapıldıktan sonra faya bakıyoruz. Mevcut riski azaltmak ve jeolojik koşullar açısından farklı bir mekanizmaya geçmemiz gerekiyor. 2000 öncesi yapılmış binalar en büyük problemi yaratıyor. Yapı denetim döneminden sonraki binalar gerektiği gibi denetim görmüşse çok fazla yıkılmıyor. Dünya şartlarında diri fay hatları 10 yılda bir yenilenir. Fay yasası yerine getirilirse, faydan sakınma şansımız var” dedi.’TEHLİKE HARİTASI DEĞİŞTİRİLMELİ’İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cenk Yaltırak da deprem faylarının sürekli hareket halinde olduğunu ve mevcut ‘Türkiye Deprem Tehlike Haritası’nın buna uygun olarak değiştirilmesi gerektiğini söyledi.Fay haritalarının kağıtlar üzerindeki çizikler olmadığını ve canlı yapılar olduğunu kaydeden Prof. Dr. Yaltırak, “Tehlike haritası kapalı kapılar ardında yapılamaz. Bilim, açık toplum işidir. Aralık ayında AFAD Başkanı Yunus Sezer’in davetiyle bu olayları anlattım. ‘Eğer tehlike haritasını değiştirmezsek, çok yakın bir zamanda Türkiye’nin bir yerinde bu tehlike haritasına göre yapılmış çok beklenmedik büyük bir depremle binaların tuz buz olacağını göreceğiz’ dedim. Bütün sismik boşluklarından birinde olacak bu. Hiçbir fay birbirinin aynısı değil. Her birinin boyu, geometrisi farklı. Bunlar birer birey. Yanlış olduğunu göreceğiz. Biz bilim insanı olarak fayların bize söylediklerini dinliyoruz. Doğru girdi yapmazsanız, başınıza gelecek şeyleri hesaplayamazsınız. Bu fay haritası yanlış. Türkiye Tehlike Haritası ile hiçbir yere varamayız. Deprem gelir yine bizi vurur” diye konuştu.
Prof. Dr. Yaltırak ayrıca, Cumhurbaşkanlığı’na bağlı ‘Türkiye Yer Bilimleri Araştırma Kurumu’ kurulmasını önerdi.
News
